Propozim - ligji për ndalim dhe mbrojtje nga diskriminimi që 8 muaj ka ngecur në Kuvend: sjellja e tij arbitrarisht zvarritet, gjë që privon qytetarët nga mekanizma efektiv dhe efikas që do t’i mbrojnë nga diskriminimi me të cilin ballafaqohen në sfera të ndryshme.
Korniza e deritanishme ligjore nuk plotësoi qëllimin dhe nuk solli mbrojtje efikase dhe efektive nga diskriminimi. Mungesat e detektuara në ligjin egzistues u tejkaluan me Propozim - ligjin që parashikon profesionalizim të Komisionit për mbrojte nga diskriminimi, kriteriume më të rrepta për zgjedhjen e komisionerëve, zgjedhje publike e komisionerëve, afate më të shkurta për procedurën e brojtjes nga diskriminimi, forcimin e pavarësisë së këtij organi dhe zgjërimin e kompetencave. Me ligjin parashikohet dhe lirimi nga pagimi i taksave gjyqësore për qytetarët që do të inicojnë procedurë, dhe mundësohet denoncim për mbrojtje të karakterit publik (actio popularis). Në Propozim - ligjin më në fund u shtuan edhe orientimi seksual dhe identiteti gjinor si baza për diskriminim, si dhe u zgjeruan edhe format e diskriminimit – gjegjësisht, në mënyrë eksplicite njihet segregimi si formë e diskriminimit, që ka rëndësi të posaçme për Romët dhe njerëzit me aftësi të kufizuara.
Theksojmë se sjellja e ligjit është e patjetërsueshme për ndërtim të një shoqërie gjithëpërfshirëse dhe të barabartë, në të cilën nuk do të heshtet për asnji diksriminim ndaj qytetarëve. Romët, gratë, njerëzit me aftësi të kufizuara, komunitetit LGBTI, të varfërit dhe qytetarët e përjashtuar nga shoqëria, etnitetet e ndryshme etnike, punëtorët seksual, njerëzit që jetojnë me HIV, njerëzit që përdorin drogë dhe grupet e tjera të pacientëve, ballafaqohen me margjinalizim si pasojë e praktikave diskriminuese të institucioneve dhe paragjykimeve të shoqërsië. Diskriminimi paraqet problem kyç në të gjitha shoqëritë: pamundëson pjesëmarrje të barabartë në shoqëri dhe gjeneron varfëri, cenushmëri ndaj dhunës dhe përjashëtim nga të gjitha sferat e jetës.
Me zvarritjen dhe bllokimin e sjelljes të këtij ligji, Kuvendi cënon edhe procesin e integrimeve evropiane. Komisioni Evropian kërkon ndryshim të ligjit konform standardeve të së drejtës evropiane që nga viti 2011. Ambasadat që mbështesin Maqedoninë në integrimet evropiane porositën që sjellja e këtij ligji është kusht për raport pozitiv për Maqedoninë dhe për fillim të negociatave për anëtarësim. Propozim - ligji për ndalim dhe mbrojtje nga diskriminimi, siç është i propozuar në Kuvend, veç më morri mendim pozitiv nga Komisioni i Venecias, që paraqet edhe nji vërtetim për cilësinë e propozimit dhe përfitimet që do t’i sjellë ky ligj për qytetarët e shtetit tonë.
Me qëllim që të arrihen afatet për raportin e ardhshëm të Komisionit Evropian, anashkalimit të zvarritjes dhe shkeljes së më tutjeshme të të drejtave të njeriut, kërkojmë që Kuvendi menjëherë të thërret seancë të trupit amë të ligjit, Komisionit për punë dhe politikë sociale, dhe të mbaron procedurën ligjore para zgjedhjeve presidenciale.
Organizatorë dhe mbështetës të kërkesës janë 100 shoqata, fondacione, aleanca, dhe rrjete të organizatave qytetare.
Rrjeti për mbrojtje nga diskriminimi
Rrjeti nacional për luftimin e homofobisë dhe trnasfobisë
Platforma për barazi gjinore
Rrjeti 23
Rrjeti për përfaqësimin e të drejtave të Romëve
Platforma maqedonase kundr varfërisë
Platforma për qëndrueshmëri të programeve për preventim, kujdes dhe mbështetje për HIV
- Kolaicioni MARGINI
- HERA – Asociacioni për hulumtim dhe edukim shëndetësor
- Shoqata për emancimip, solidaritet dhe barazi të grave ESE
- HOPS - Opsione për jetë të shëndetshme Shkup
- Komiteti Helsinkit për të Drejtat e Njeriut në Republikën e Maqedonisë
- LGBTI Qendra për mbështetje
- Shoqata maqedonase e juristëve të rinj
- Sonce – Asociacioni për uhvillim demokratik të Romëve
- Instituti për politikë evropiane – Shkup (EPI)
- Fondacioni Shoqëri e Hapur Maqedoni
- Instituti për të drejtat e njeriut
- Shoqata për mbështetje të njerëzve që jetojnë me HIV – “Së bashku më të fortë”
- Shoqata për qasje kritike ndaj gjinisë dhe seksualitetit “Fronti subverziv”
- EGAL – Barazi për lezbiket dhe gej
- CIVIL – Qendra për liri
- Qendra evropiane për të drejtat e Romëve
- STAR-STAR – Shoqata për mbështetje të punëtorëve të margjinalizuar
- Transparency International Maqedoni
- Qendra e resurseve të Romëve
- Asociacioni Rom për gra dhe të rinj Luludi
- Dives – Vinicë
- Nevo Xhivdipe – Vinicë
- Hëna – Dibër
- Shoqëri multietnike për të drejtat e njeriut – Shtip
- Organizata e të rinjëve rom Bella Kulla – Kërçovë
- Shoqata për integrim perspektiv dhe zhvillim të Romëve Perspektiv – Prilep
- DROM – Kumanovë
- Shoqata e Romëve Avena – Koçan
- Instituti nacional për demokraci
- Iniciativa e grave Shuto Orizare
- OJQ Ardhmëria e ndriçuar – Koçan
- Shoqata Qendra për mbështetje arsimore “Dendo vas” – Shkup
- Shoqata për zhvillim të aktiviteteve sociale Kham Sijan – Shkup
- Instituti për hulumtime dhe analiza të politikave “Romalitiko”
- OJQ “Prerodba” – Kërçovë
- Shoqata për të drejtat e Romëve – Shtip
- Shoqata e juristëve Rom – Shkup
- Shoqata për edukim dhe këshillim “D-r Berat” – Shkup
- Qendra për zhvillim të shoqërisë Rome “Ndriçimi Bairit” – Manastir
- Shoqata PAQE Shkup
- Organizata Rome e grave nga Maqedonia “DAJA” – Kumanovë
- Qendra rinore Rome – Kumanovë
- Shoqata qytetare “Romaverzita”
- Sumnal – Shoqata për zhvillim të shoqërisë Rome
- Shoqata “Terno Vas” – Berovë
- Asociacioni rajonal i të rinjëve të arsimuar Rom – Kratovë
- Shoqata e qytetarëve “Përgatite rrugëtimin tënd” – Koçan
- Asociacioni për iniciativa zhvillimore ZENIT – Shkup
- Poraka – Qendra republikane për mbështetje të njerëzve me paaftësi mendore
- Polio Plus – lëvizja kundër hendikepit
- Shoqata e studentëve dhe të rinjëve me hendikep – Shkup
- Shoqata “SOLEM”
- Shoqata “Shkëndija e re” Shkup
- Bori se zhenski
- Këshilli nacional për barazi gjinore NSRR – SOZHM
- Shoqata e qytetarëve për promovim të aktivitete të grave Tiiiit! Ink. – Shkup
- Shoqata për përparimin e besimit të ndërsjelltë TAKT
- Shoqata Forumi i grave – Tetovë
- Shoqata për përparimin e barazisë gjinore “Akcija Zdruzhenska”
- Reaktor – Hulumtime në aksion
- Shoqata “Besimi”
- Kryqi i Kuq i Republikës së Maqedonisë
- Shoqata “Opsion” – Ohër
- “Zona” – Kavadar
- Qendra për përparimin e jetës publike – Tetovë
- HELP – Gostivar
- Klubi rinor – Shtip
- “Zgjedhja” – Strumicë
- PULS – Kumanovë
- “Inter etnik proekt” – Gostivar
- “Via Vita” – Manastir
- Shoqata humanitare “Nëna” – Kumanovë
- Organizata e grave të qytetit të Shkupit
- Shoqata e punëtorëve finansiar të vetëqeverisjes lokale dhe ndërmarrësive publike
- Forumi arsimor rinor – MOF
- Koalicioni të gjithë për gjykim të drejtë
- KHAM Dellçevë
- “Multikultura”
- Këshilli për preventivë të delikencës së të miturve – SPPMD
- Shoqata e edukatorëve dhe mbrojtja e të drejtave të grave dhe fëmijëve “LIL” – Shkup
- Shoqata për zhvillim dhe avancim të shoqërisë rome “ROMANO ÇAÇIPE”
- Qendra për inicijativa sociale “Shpresa”
- “Soçuvaj Lekuvaj” – Shoqata e pacientëve me sëmundje të munshkërisë së zezë (SLAP)
- Qendra kulturore rinore – Manastir
- Shoqata për tretman të personave me autizëm, ADHD dhe sindrom Asperger “Në botën time”
- Inicijativa për zhvillim dhe përfshirje të etniciteteve – “IRIZ”
- Shoqata Humanost
- Iniciativa qytetare e grave ANTIKO
- Justicija
- Stacioni P.E.T
- Qendra për integrim dhe mbështetje SIEC Maqedoni
- Shoqata Federalistët e Rinj Evropian – Maqedoni (XHEF Maqedoni)
- Federate nacionale e fermerëve
- Shoqata nacionale qendra e romëve Kumanovë
- Shoqata për mbështetje të personave me sëmundje mendora dhe grupeve të tjera të margjinalizuara në Republikën e Maqedonisë
- Asociacioni Mendimi – Shkup
- Rrjeti nacional kundër dhunës ndaj grave dhe dhunës në familje
- Shoqata për zhvillim arsimor Ekvalis
- Këshilli nacional rinor në Maqedoni
- Koalicioni rural
Fotografitë: Vanco Dzambaski