Dokumente: Me tag Të drejta themelore

Ky raport në hije bashkon në një tërësi të vetme koherente të gjitha gjetjet, përfundimet dhe rekomandimet që dolën nga monitorimi i fushave të përfshira në Kapitullin 23 – Gjyqësori dhe të drejtat themelore. Ky është raporti i shtatë i tillë i publikuar nga Instituti për Politika Evropiane (EPI) – Shkup, duke marrë parasysh komentet dhe opinionet e organizatave joqeveritare. Gjashtë periudhat e mëparshme mbulojnë periudhat në vijim: tetor 2014 – korrik 2015, korrik 2015 – prill 2016, maj 2016 – janar 2018, qershor 2018 – mars 2019, prill 2019 – mars 2020 dhe prill 2020 – shtator 2021.

Gjykatat kushtetuese janë autoritete të veçanta kushtetuese të cilat si kompetencë të tyre e kanë kontrollin mbi kushtetutshmërinë, ndërsa në disa vende edhe ligjshmërinë. Si rezultat i këtij roli të tyre të rëndësishëm në sistemet politikë të shteteve ato paraqesin një element kyç të konstitucionalizmit që e nënkupton kundërpeshën (kufizimin) e supremacisë parlamentare dhe të pushtetit ekzekutiv në procesin e sendërtimit të pushtetit shtetëror dhe për vendosjen e sistemit të “demokracisë kushtetuese” të bazuar mbi supremacinë e Kushtetutës. Në këtë kuptim, njëri nga funksionet themelore të gjyqtarëve kushtetues konsiston me sigurimin e vlerës së parimit themelor të ndarjes së pushtetit në ligjvënës, ekzekutiv dhe gjyqësor në një shoqëri demokratike, përkatësisht t’i kontrollojnë dhe mbajnë titullarët e këtyre pushteteve në kufijtë e prerogrativëve të tyre kushtetues me qëllim të sendërtimit dhe zhvillimit të shoqërisë demokratike të bazuar në sundimin e të drejtës dhe liritë e

Të gjithë këta faktorë ndikojnë në mënyrën se si do të përpiloheshin vendimet gjyqësore, si dhe cilësia e tyre, e cila është thelbësore për ekzistimin e jurisprudencës që do të ofrojë ushtrimin dhe sigurimin e lirive dhe të drejtave themelore të qytetarëve, si dhe subjekteve të tjera në vend. Cilësia e drejtësisë është një përkushtim i vazhdueshëm dhe afatgjatë i organeve dhe mekanizmave ndërkombëtarë të parashikuara nga konventat, rezolutat dhe rekomandimet e miratuara nën patronazhin e tyre, me qëllim lehtësimin e aksesit në drejtësi, përmirësimin dhe thjeshtimin e procedurave, zvogëlimin e ngarkesës së gjykatave nga puna dhe rifokusimin mbi punën e gjyqtarëve për aktivitete të pastra gjyqësore.