Dokumente: Me tag Të drejta themelore

Ky raport në hije bashkon në një tërësi të vetme koherente të gjitha gjetjet, përfundimet dhe rekomandimet që dolën nga monitorimi i fushave të përfshira në Kapitullin 23 – Gjyqësori dhe të drejtat themelore. Ky është raporti i shtatë i tillë i publikuar nga Instituti për Politika Evropiane (EPI) – Shkup, duke marrë parasysh komentet dhe opinionet e organizatave joqeveritare. Gjashtë periudhat e mëparshme mbulojnë periudhat në vijim: tetor 2014 – korrik 2015, korrik 2015 – prill 2016, maj 2016 – janar 2018, qershor 2018 – mars 2019, prill 2019 – mars 2020 dhe prill 2020 – shtator 2021.

Мediumet në shtet shpesh informojnë mbi gjendjen e dhunës bashkëmoshatare, agresivitetin dhe stigmatizimin ndërmjet nxënësve në shkollat e mesme, por mungojnë hulumtime empirike për lidhjen kauzale ndërmjet qëndrimeve të këtilla dhe burimeve të ndikimeve potenciale mbi formimin e tyre. Në kontekst të ndodhive të fundit: pandemija, izolimi social dhe mësimdhënia online, eventet e këtille nuk munguan në botën offline, që tregon se roli i mediumeve, në gjithë procesin, paraqet faktor të cilit duhet ti qaset.

Ky raport paraqet një pasqyrë gjithëpërfshirëse të praktikave, politikave dhe procedurave të ndryshme që lidhen me sistemin e azilit në Republikën e Maqedonisë së Veriut në vitin 2020.Raporti i potencon sfidat kryesore me të cilat përballen azilkërkuesit dhe refugjatët gjatë procedurës së azilit dhe gjatë ushtrimit të të drejtave të tjera. Gjatë përgatitjes së këtij dokumenti u përdorën: a) të dhënat e marra gjatë përfaqësimit të azilkërkuesve, refugjatëve dhe emigrantëve, personave nën mbrojtje plotësuese (subsidiare) dhe refugjatëve të njohur në Republikën e Maqedonisë së Veriut, b) të dhënat e marra gjatë monitorimit të situatës dhe veprimit nga ana e autoriteteve me refugjatët dhe emigrantët në qendrat e transitit, ku ShJRM ka zyra në dispozicion, dhe c) të dhënat e marra gjatë prezencës në zyrë në Qendrën e Pranimit për Azilkërkuesit në Shkup. Për më tepër, për qëllimet e këtij raporti, u siguruan informata me karakter publik dhe u përdorën raporte dhe literaturë e shum

Ky raport është përgatitur në kuadër të projektit “Eliminimi i torturës dhe trajtimit çnjerëzor në burgjet dhe qendrat e paraburgimit”, financiarisht i mbështetur nga Bashkimi Evropian. Për qëllimet e projektit, u nënshkrua një Memorandum Bashkëpunimi midis Shoqatës Maqedonase të Juristëve të Rinj, Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut dhe Drejtorisë për Ekzekutimin e Sanksioneve. Raporti bazohet në vizitat në terren nga ana e një përfaqësuese e Komitetit të Helsinkit për të Drejtat e Njeriut – Ina Xhugumanova, përfaqësuesit e Shoqatës Maqedonase të Juristëve të Rinj – Arben Gudaçi, si dhe ekspertë të jashtëm të angazhuar nga ekipi i monitorimit, psikiatrja Marija Kostadinovska dhe psikoterapeutja Elisaveta Sekullovska. Ekspertët u angazhuan për ta vlerësuar ndikimin e mundshëm të kushteve materiale në burgjet dhe ambientet e paraburgimit të personave që qëndrojnë në këto institucione. Vlerësimi është kryer duke ofruar këshillim psikiatrik dhe psikoterapeutik për personat e d

Vendimet gjyqësore duhet të hartohen në gjuhë të arritshme, të thjeshtë dhe të qartë, ato duhet të argumentohen, të bëhen publike brenda afatit të arsyeshëm dhe të bazohen në diskutim të drejtë dhe publik. Në përputhje me praktikën e GJEDNJsë, arsyetimet duhet të përmbajnë argumente në lidhje me pohimet vendimtare dhe kryesore, aspektet dhe pretendimet që ishin thelbësore për miratimin e vendimit në drejtim të caktuar. Qëllimi i kësaj analize është të kontribuojë në përmirësimin e cilësisë së vendimeve gjyqësore në fushën e të drejtës për kundërvajtje, të vetë procedurës me qëllim që t’iu përgjigjet pritjeve të qytetarëve në lidhje me të drejtën për një gjykim fer dhe të drejtë si dhe për qasje në drejtësi.

Gjykatat kushtetuese janë autoritete të veçanta kushtetuese të cilat si kompetencë të tyre e kanë kontrollin mbi kushtetutshmërinë, ndërsa në disa vende edhe ligjshmërinë. Si rezultat i këtij roli të tyre të rëndësishëm në sistemet politikë të shteteve ato paraqesin një element kyç të konstitucionalizmit që e nënkupton kundërpeshën (kufizimin) e supremacisë parlamentare dhe të pushtetit ekzekutiv në procesin e sendërtimit të pushtetit shtetëror dhe për vendosjen e sistemit të “demokracisë kushtetuese” të bazuar mbi supremacinë e Kushtetutës. Në këtë kuptim, njëri nga funksionet themelore të gjyqtarëve kushtetues konsiston me sigurimin e vlerës së parimit themelor të ndarjes së pushtetit në ligjvënës, ekzekutiv dhe gjyqësor në një shoqëri demokratike, përkatësisht t’i kontrollojnë dhe mbajnë titullarët e këtyre pushteteve në kufijtë e prerogrativëve të tyre kushtetues me qëllim të sendërtimit dhe zhvillimit të shoqërisë demokratike të bazuar në sundimin e të drejtës dhe liritë e